Danielle Moore
Калий минерал катары жүрөктүн иштеши үчүн абдан маанилүү. Жетишсиздик өзгөчө жүрөк үчүн кооптуу кесепеттерге алып келиши мүмкүн. Организмде кемчилик болгондо эмне болот жана муктаждыкты кантип канааттандыра аласың?
Калий жүрөккө кандай таасир этет?
Узак убакыт бою калий минералынын ден соолук үчүн мааниси жетиштүү деңгээлде таанылган эмес. Бүгүнкү күндө медицинада калийдин жүрөктүн дени сак иштеши үчүн чоң мааниси бар экени белгилүү. Калий магнийден тышкары жүрөк клеткаларында электрдик импульстарды пайда кылат жана бул электрдик сигналдардын клеткадан клеткага өтүшү үчүн маанилүү. Бул милдетти аткаруу үчүн, калий концентрациясы нормалдуу чегинде болушу керек, болжол менен литрине 3.6 жана 5.2 ммоль ортосунда. Бул көрсөткүч кан үлгүсүн алуу менен дарыгер тарабынан текшерилиши мүмкүн. Жетишсиздик өзгөчө нерв жана булчуң клеткаларына таасир этет, алар андан ары тийиштүү түрдө стимулдашпайт. Калий деңгээлинде олуттуу четтөөлөр бар болсо, жүрөк ритмден чыгат.
Калий жетишсиздигинин себептери
Минералдардын дени сак курамынын чечүүчү фактору алардын таралышы жана тең салмактуу пропорциясы болуп саналат. Башка минералдардан айырмаланып, калий организмде сактала албайт. Ал тамак аркылуу жутулушу керек. Бөлүп чыгаруу көбүнчө бөйрөк аркылуу, ошондой эле тамак сиңирүү жана тери аркылуу болот.
Кандагы калийдин концентрациясы төмөнкү ооруларда жана шарттарда өзгөрөт:
- Катуу кусуу
- Тез -тез ич өтүү
- диуретиктер (суу дары) алуу
- Антибиотиктерди жана кортизонду кабыл алуунун кесепеттери
- Бөйрөк үстүндөгү бездердин оорулары
Калий жетишсиздигинде жүрөк аритмиясы
Калийдин жетишсиздиги жүрөк аритмиясынын пайда болуу ыктымалдыгын жогорулатат. Анткени жүрөктүн насостук активдүүлүгү биринчи кезекте клетканын ичиндеги жана сыртындагы ар кандай заряддуу электрдик бөлүкчөлөрдүн өз ара аракетине негизделген. Эгерде калий өтө аз болсо, анда кардиостимулятордун жана кандагы булчуң клеткаларынын активдүүлүгү жогорулап, жүрөк ритминин бузулушуна алып келиши мүмкүн.
Жүрөк оорусу бар же дигоксинди кабыл алып жаткан бейтаптар калийдин деңгээли өтө төмөн болсо, өзгөчө коркунучка кабылышат. Оор учурларда, жүрөктүн жетишсиздигин начарлатуучу коркунучтуу жүрөк аритмиялары пайда болушу мүмкүн, ал эми эң начар учурда жүрөктүн жетишсиздигине алып келиши мүмкүн.
Кандагы калийдин деңгээлинин бир аз төмөндөшү, адатта, эч кандай симптомдорду жаратпайт. Кээде жүрөктүн кагышы пайда болушу мүмкүн. Калийдин көп азайышы алсыздыкты, карышууларды, титирөөнү, ал тургай булчуңдардын шал болуп калышына алып келиши мүмкүн.
Калийдин жетишсиздиги тамырлардын кальцинацияланышына да өбөлгө түзөт, бул өз кезегинде жүрөккө кан агымына таасирин тийгизет. Эгерде гипокалиемия деп аталган оору узак убакытка созулса, бөйрөк оорулары пайда болушу мүмкүн. Бул жабыр тарткандар тез-тез заара кылып, көп санда суу ичүү керек экенин көрсөтүп турат.
Жүрөккө канча калий керек?
Германиянын Тамактануу Коомунун маалыматы боюнча, чоңдор күн сайын тамак-аш аркылуу 4,000 миллиграмм калийди колдонушу керек. Бул суммага тең салмактуу тамактануу менен жетишүүгө болот. Жаңы мөмө-жемиштерди, жашылчаларды, буурчак өсүмдүктөрүн көп жегендер бул муктаждыкты канааттандыра алышат. Бирок калийге болгон муктаждык биздин тузу (колдонууга даяр) тамак-ашыбыздан улам көбөйөт. Андан кийин биз натрийди көбүрөөк алабыз, бул калийдин сыртка чыгарылышына өбөлгө түзөт.
Калий сууда эрийт, ошондуктан тамак бышыруу учурунда да жоголуп кетиши мүмкүн. Ошондуктан, маанилүү электролит жоголуп кетпеши үчүн, жашылчаларды тез-тез бууга бышыруу же кууруу керек. Тамактын курамында суу канчалык аз болсо, ошончолук калий көп болот.
Калий ашыкча болгондо эмне болот?
Калийдин ашыкча запасы сейрек кездешет, анткени өтө көп калий бөйрөк аркылуу бөлүнүп чыгат жана организмде сакталбайт. Калийдин ашыкча болушу, адатта, бөйрөктүн иштешинин бузулушу же дары-дармектердин кошумча таасири катары пайда болот. Кан куюу, күйүк же инфекциялар да калийдин өтө көп болушунун себеби болушу мүмкүн. Эгерде калийдин көлөмү көбөйсө, анын жетишсиздигинен улам, эң начар учурда, жүрөк аритмиясы пайда болушу мүмкүн.
