भिटामिन डी हृदय स्वास्थ्य को लागी

हालका वर्षहरूमा, हाम्रो छालामा सूर्यको हानिकारक प्रभावहरूको बारेमा चेतावनीहरू बढेको छ। सूर्यको किरणहरूबाट निस्कने खतरालाई कम आँकलन गर्नु हुँदैन, किनकि तिनीहरू अन्ततः छालाको क्यान्सरको विकासको लागि जिम्मेवार हुन्छन्। यो पनि कारण हो कि धेरै भन्दा धेरै मानिसहरू सूर्यको किरणबाट जोगिइरहेका छन् - अन्य चीजहरूको बीचमा उनीहरूको मुटुको स्वास्थ्यको लागि दूरगामी परिणामहरू छन्।

भिटामिन डी - सूर्य हर्मोन

विभिन्न वैज्ञानिक अध्ययनहरूले देखाएका छन् कि भिटामिन डी विभिन्न स्टेरोइड हर्मोनहरूसँग मिल्दोजुल्दो छ, त्यसैले त्यसबेलादेखि यसलाई हर्मोन भनिन्छ। त्यसबेलादेखि भिटामिन डीलाई सूर्य हर्मोन भनिन्छ।

यस नामको व्याख्या यस तथ्यमा निहित छ कि भिटामिन डी शरीर द्वारा उत्पादन गरिन्छ, विशेष गरी सूर्यको किरणको सम्बन्धमा।

मेसेन्जर पदार्थको रूपमा, यो त्यसपछि आफ्नो विशिष्ट कार्यहरू पूरा गर्न रगतको माध्यमबाट हड्डी, मांसपेशी, मस्तिष्क, प्रतिरक्षा प्रणाली, प्यान्क्रियाज र अन्य धेरै शरीरका अंगहरूमा पुग्छ। तर भिटामिन डीको कमीमा शरीरले कसरी प्रतिक्रिया गर्छ?

हामी कार्डियोभास्कुलर प्रणालीको उदाहरण प्रयोग गरेर यो प्रश्नलाई प्रकाश पार्नेछौं।

सूर्यको किरणबाट कसरी भिटामिन डी बनाइन्छ

भिटामिन डी को अग्रसर कलेजो मा बनाइन्छ। जब सूर्यको किरण छालामा चम्किन्छ, भिटामिन डी भिटामिन D3 को पहिलो अग्रसरमा विकसित हुन्छ।

त्यसपछि छालाले भिटामिन D3 (cholecalciferol) को अर्को अग्रदूत बनाउँछ। अब भिटामिन D3 लाई छालाबाट कलेजोमा पुर्‍याउनु पर्छ, जहाँ यसलाई थप प्रशोधन गरिन्छ।

परिणामस्वरूप भिटामिन अब क्याल्सिडियोल भनिन्छ र भिटामिन डी चयापचय को आधार को प्रतिनिधित्व गर्दछ। क्याल्सिडियोल अन्ततः रगतको माध्यमबाट शरीरको कोशिकाहरूमा पुग्छ, जहाँ भिटामिन D3 को सक्रिय रूप - क्याल्सीट्रिओल - उत्पादन हुन्छ।

कृपया ध्यान दिनुहोस्: भिटामिन D3 क्याल्सिडियोलको रूपमा आहार पूरकको रूपमा प्रस्ताव गरिएको छ। Calcitriol एक नुस्खा औषधिको रूपमा मात्र उपलब्ध छ।

सूर्यको कमीको लागि पूरक

हड्डीको स्वास्थ्यमा भिटामिन डीको महत्त्वपूर्ण प्रभाव दशकौंदेखि जोडिएको छ। 600 IU/दिनको दैनिक खुराक पर्याप्त सेवनको लागि सिफारिस गरिएको थियो, जबकि एकै समयमा 20 ng/ml को भिटामिन डी रक्त स्तर सामान्य मानिन्छ।

आज, तथापि, धेरै विज्ञहरूको विचार छ कि यो मूल्य कम्तिमा 50 ng/ml हुनुपर्छ ताकि भिटामिन D ले यसको इष्टतम प्रभाव विकास गर्न सक्छ। यो नयाँ खोजलाई ध्यानमा राख्दै, पूरक (आहार पूरक) मार्फत लिइएको भिटामिन D4,000 को 10,000 देखि 3 IU को मात्रा अब सिफारिस गरिएको खुराक हो भन्ने विश्वास गरिन्छ, जबसम्म व्यक्तिले पर्याप्त समय घाममा बिताउन सक्दैन।

यद्यपि, वास्तवमा आवश्यक भिटामिन डी को मात्रा सधैं व्यक्तिगत रूपमा विचार गर्नुपर्छ, किनकि यो विभिन्न कारकहरूमा निर्भर गर्दछ। एकातिर, सुरुवात बिन्दु, अर्थात् शरीर आफैले उत्पादन गरेको रकम, खातामा लिनु पर्छ।

थप रूपमा, आन्द्रा द्वारा अवशोषित मात्रा पनि आपूर्ति गरिएको खुराक भन्दा धेरै फरक हुन्छ। त्यो सम्बन्धित आन्द्रा स्वास्थ्य मा धेरै निर्भर गर्दछ।

साथै, व्यक्तिको वजनले पनि महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। भिटामिन डी एक फ्याट-घुलनशील भिटामिन भएकोले, यो प्रायः बोसो जम्मामा प्रयोग नगरी गायब हुन्छ, विशेष गरी अधिक तौल भएका व्यक्तिहरूमा।

भिटामिन D3 र भिटामिन K2

छालामा घाम लाग्ने भएकाले भिटामिन डीको ओभरडोज गर्न असम्भव छ। भिटामिन D3 को पूरक संग स्थिति फरक छ। यहाँ एक ओभरडोज, जसले हृदय समस्या निम्त्याउन सक्छ, पूर्णतया इन्कार गर्न सकिदैन।

भिटामिन डी पूरकको प्रभावबाट इष्टतम लाभ लिनको लागि, भिटामिन डी ३ लाई भिटामिन K3 (MK-2) सँगसँगै लिनुपर्छ। दुवै भिटामिनहरूले एक सिनेर्जेटिक प्रभाव देखाउँछन्, जसले धमनीहरू भित्र र हृदयको भल्भहरूमा क्याल्सियम भण्डारहरू भंग गर्न सक्छ र तिनीहरूलाई हड्डीहरूमा - क्याल्सियम वास्तवमा सम्बन्धित ठाउँमा लैजान सक्छ।

सूजनले हृदय रोगलाई ट्रिगर गर्न सक्छ
भिटामिन डी को हृदय प्रणाली मा धेरै सकारात्मक प्रभाव छ। यो खोज विशेष गरी महत्त्वपूर्ण छ, यस बीचमा प्रत्येक दोस्रो व्यक्ति यस प्रणालीको रोगको परिणामको रूपमा मर्छ। सामान्य रक्तचाप भएका व्यक्तिको तुलनामा उच्च रक्तचाप भएका व्यक्तिहरूलाई हृदयघात हुने सम्भावना तीन गुणा बढी हुन्छ।

केही हृदय रोग विशेषज्ञहरू अब कोलेस्ट्रोल हृदय रोगहरूको विकासको लागि जिम्मेवार छ भन्ने व्यापक गलत धारणाको अन्त्य गर्न चाहन्छन्। तिनीहरू विश्वास गर्छन् कि धमनी सूजन, कोलेस्ट्रोल होइन, सबै हृदय समस्या र हृदय रोगको मूल हो।

धमनी सूजन को कारणहरु

यी भडकाऊ प्रतिक्रियाहरूको ठूलो अनुपात खराब आहारको कारण हो। मुटुरोग विशेषज्ञहरूले बाँकीको लागि भिटामिन डीको कमीलाई दोष दिन्छन्। 3000 सहभागीहरूमा आठ वर्षको अध्ययन (लुडविगशाफेन जोखिम अध्ययन) मा अन्य चीजहरू बीच यो थीसिस पुष्टि भएको थियो। अध्ययनमा भिटामिन डीको कमीले हृदयाघातबाट मृत्यु हुने जोखिममा उल्लेख्य मात्रामा वृद्धि हुने देखाएको छ । अमेरिकी अध्ययनले पनि यस सम्बन्धको पुष्टि गरेको छ।

हृदय रोगहरु को सम्बन्ध मा भिटामिन डी को प्रभावकारिता को लागी व्याख्या भिटामिन डी सबै प्रकार को सूजन को विरुद्ध रक्षा गर्न सक्छ भन्ने तथ्य मा आधारित छ।

यो तथ्यलाई ध्यानमा राख्दै, यो आश्चर्यजनक छैन कि धेरै भर्खरका अध्ययनहरूले भिटामिन डीको कमी र हृदय रोग भएका मानिसहरूको मृत्युको बढ्दो दर बीचको सम्बन्धलाई पुष्टि गरेको छ।

भिटामिन डी मा ब्राजिल अध्ययन

उल्लेख गरिएका अध्ययनहरू कोरोनरी धमनी रोग भएका बिरामीहरूको उपचारमा विशेषज्ञ अस्पतालहरूमा गरिएको थियो। यी मध्ये एक अध्ययन ब्राजिल मा आयोजित र 2012 मा प्रकाशित भएको थियो।

यस अध्ययनमा भाग लिने २०६ बिरामीहरूमा रगतमा भिटामिन डीको स्तर सुरुमा मापन गरिएको थियो। त्यसपछि, सहभागीहरूलाई दुई समूहमा विभाजन गरिएको थियो। बिरामीहरूको एक समूहमा 206 एनजी/एमएल वा कम भिटामिन डी स्तर थियो र त्यसैले कमी भएको मानिन्छ। अर्को समूहमा २०+/- ८ng/ml को भिटामिन डी स्तर थियो जुन सामान्य मानिन्छ। आखिर, यी बिरामीहरू थिए जो पहिले नै कोरोनरी हृदय रोगबाट पीडित थिए।

भिटामिन डीको मात्रा सामान्य रहेको बिरामीहरूको तुलनामा गम्भीर भिटामिन डीको कमी भएका अध्ययन सहभागीहरूको अस्पतालमा उपचारको क्रममा मृत्यु भएको उल्लेख्य रूपमा उच्च प्रतिशत थियो।

वैज्ञानिकहरू निम्न निष्कर्षमा आए:

तीव्र कोरोनरी सिन्ड्रोम (कोरोनरी धमनीहरूमा रक्तसंचार विकार) भएका बिरामीहरूको मृत्यु दरमा गम्भीर भिटामिन डीको कमीले महत्त्वपूर्ण प्रभाव पार्छ।
अर्को शब्दमा, यदि तपाइँको रगतमा भिटामिन डी को अपर्याप्त स्तर छ भने तपाइँ हृदयघात पछि अस्पतालमा मर्ने सम्भावना बढी हुन्छ।

भिटामिन डी मा डेनिश अध्ययन

सेप्टेम्बर 2012 मा, कोपेनहेगन विश्वविद्यालय अस्पतालको सहयोगमा कोपेनहेगन विश्वविद्यालयमा गरिएको डेनिस अध्ययन रिपोर्ट गरिएको थियो। यस अध्ययनमा 10,000 भन्दा बढी डेनमा संलग्न थिए जसको भिटामिन डी स्तर 1981 र 1983 बीच मापन गरिएको थियो। मानहरू वर्षौंदेखि नियमित रूपमा जाँच गरिएको थियो।

यस अध्ययनका नेता डा. पिटर ब्रोन्डम-जेकबसेनले निम्न नतिजा घोषणा गरे:

हामीले देखेका छौं कि रगतमा भिटामिन डीको कम स्तरले इष्टतम भिटामिन डी स्तरको तुलनामा हृदय रोगको विकास वा विद्यमान अवस्था बिग्रने जोखिमलाई उल्लेखनीय रूपमा बढाउँछ। हाम्रो नतिजाहरूले देखाए कि इस्केमिक हृदय रोगको विकासको जोखिम 40% ले बढ्छ। यो रोगले कोरोनरी धमनीहरूको संकुचनलाई वर्णन गर्दछ, जसले हृदयको मांसपेशीमा गम्भीर रक्तसंचार विकारहरू निम्त्याउँछ, छातीको क्षेत्रमा दुखाइ निम्त्याउँछ, र अन्ततः जीवन-धम्कीपूर्ण हृदयघातलाई ट्रिगर गर्न सक्छ। हृदयाघात हुने जोखिम ६४ प्रतिशतले बढ्छ। अकाल मृत्युको जोखिम 64% ले बढ्छ र सामान्यतया हृदय रोगबाट मर्ने जोखिम 57% ले बढ्छ।

भिटामिन डी मा अमेरिकी अध्ययन

अर्को अध्ययन साल्ट लेक सिटी, उटाहको इन्टरमाउन्टेन मेडिकल सेन्टरको हार्ट इन्स्टिच्युटमा गरिएको थियो। यस अध्ययनमा ५० वर्षभन्दा माथिका करिब २८,००० बिरामीहरू समावेश थिए जसलाई त्यतिबेला कुनै पनि मुटुसम्बन्धी रोग थिएन। रगतमा भिटामिन डीको स्तर सबै सहभागीहरूको लागि पहिले निर्धारण गरिएको थियो। त्यसपछि तिनीहरू मापन परिणामहरू (धेरै कम मूल्य, कम मूल्य, सामान्य मूल्य) मा आधारित तीन समूहहरूमा विभाजित गरियो। यस अध्ययनमा सामान्य मानिएको गाइड मान ३० एनजी/एमएल थियो।

अध्ययनले पत्ता लगायो कि भिटामिन डीको मात्रा धेरै कम भएका बिरामीहरूको शरीरमा भिटामिन डीको सामान्य स्तर भएका बिरामीहरूको तुलनामा हृदयघातले मर्ने सम्भावना दोब्बर हुन्छ। यसबाहेक, सबैभन्दा कम भिटामिन डी स्तर भएका समूहका अध्ययन सहभागीहरूलाई 78% बढी स्ट्रोक र 45% बढी कोरोनरी धमनी रोगको खतरा थियो।

समग्रमा, यो फेला परेको छ कि धेरै कम भिटामिन डी स्तर सामान्य स्तर भएका मानिसहरूको तुलनामा हृदयघात हुने सम्भावना दोब्बर हुन्छ।

भिटामिन डीको सबैभन्दा राम्रो स्रोत घाम हो

भिटामिन डी सम्बन्धी सबै अनुसन्धान नतिजाहरूले स्पष्ट रूपमा देखाउँछन् कि हाम्रो शरीर यस भिटामिनमा निर्भर छ त्यसैले भिटामिन डीको कमीले पनि रोगहरू सुरुमा विकसित हुँदैनन्। तपाईको स्वास्थ्यको लागि यो जानकारी प्रयोग गर्नुहोस्। प्राकृतिक UV विकिरणमा आफूलाई सकेसम्म धेरै पटक उजागर गर्नुहोस्। सम्भव भएसम्म सूर्यले तपाईंको छालालाई छुनुहोस्, तर निम्न सिफारिसहरू दिमागमा राख्नुहोस्:

• चर्को घाममा आफूलाई नदेखाउनुहोस्, किनकि सूर्यका किरणहरू आश्रयस्थलहरूमा पनि पुग्छन्।
• छालाको प्रकारमा निर्भर गर्दै, घाममा 5 देखि 40 मिनेट भन्दा बढी समयसम्म रहनु हुँदैन।
• दिउँसोको घामबाट बच्नुहोस्, किनकि यस समयमा खतरनाक UVA विकिरण उच्चतममा हुन्छ।
• घाममा छोटो बस्नको लागि, सनस्क्रिन नलगाउनुहोस्, किनकि सूर्य सुरक्षा कारक 15 भएको सनस्क्रिनले भिटामिन डी उत्पादनलाई लगभग पूर्ण रूपमा रोक्छ।
• यदि तपाइँ पनि आफ्नो आहार जाँच गर्नुहोस् र आवश्यक भएमा यसलाई अनुकूलन गर्नुहुन्छ भने, तपाइँको मुटु चाँडै राम्रो महसुस गर्नुपर्छ।