John Myers
(Fa'ato'a) blueberries e ese mai blueberries, e tusa lava pe tutusa foliga o vine. Ae ui i lea, e tutusa uma ia ituaiga: Vaccinium o se ituaiga i totonu o le aiga heather (bot. Ericaceae) ma e oʻo atu i le 500 ituaiga e tele lava e maua i le itu i matu. O ona fua laiti, lanumoana uliuli e faʻaalia e se tofo suamalie e pei o berry ma faʻamatuʻu ai se sua mumu pogisa.
O ituaiga e lua, lea e masani ona tuʻufaʻatasia i le tasi berry, ei ai uiga nei:
O le fualaʻau Amerika poʻo le faʻatoʻaga (Vaccinium corymbosum) e lapopoʻa le tino o fualaʻau - e oʻo atu i le 3 cm, aano mama, vine mautu. O blueberries totō e sau mai Amerika i Matu ma sa fa'aaogaina iina mo se taimi tutusa e pei o vine vao i Europa. O le eseesega tele i le tasi lenei: Latou te le vali. O vine vine ua totoina e le lanumoana i totonu ma e oo lava i le paʻu o loʻo i ai na o ni nai lanu (anthocyanins).
O fuala'au lanu moana (Vaccinium myrtillus) e laiti fuala'au, e o'o i le 1 cm, e lanu uliuli e o'o i le viole ona o le maualuga o le pigmenti i totonu o le fua. O le ituaiga e tupu i Europa atoa, lea e mafai ona iloa i igoa e pei o le Farani "myrtille" poʻo le Italia "mirtillo". O iinei, peitaʻi, e matua faʻatapulaʻaina le ola ona o le leai o se malosi o le fua. E ui e mafai ona aoina blueberries i vaomatua i togavao laiti i le va o Iuni ma Setema, e maua fua blueberries i le tausaga atoa e pei o oloa faaulufale mai pe mai le lotoifale.
I le avea ai o se tulafono, o vine e 'aina fou, mo se faʻataʻitaʻiga ma le susu poʻo le yogurt, pe faʻaaogaina foi e fai ai compotes. E mafai fo'i ona e fa'aogaina le fuala'au siamu blueberry e fai ai se fuala'au suamalie matagofie. Blueberries e fetaui lelei foi mo keke, panikeke po o meaai suamalie eseese e pei o blueberry muffins, clafoutis po blueberry pancakes. O vine uliuli e maua ai se lanu malosi ma le manogi manogi o le blueberry smoothie. E tatau ona fofola fua o vine e maaleale i le mamafa i luga o se ipu ma fa'amama mo sina taimi a'o le'i taumafaina ona fa'amago ma le faaeteete i se solo umukuka.
Afai e te manaʻo e aoina oe blueberries, e tatau ona e malamalama lelei. A leai, e iai le lamatiaga o le fenumiai ma le mea e taʻua o le bog bilberry poʻo le onā. E a'afia fo'i lenei mea i le ituaiga o blueberries, ae fa'atusatusa i le bilberries po'o le blueberries, e mafai ona mafua ai le onā ma fa'ailoga o le 'ona.
