Bella Adams
Pasta, macaroni, pasta - gallwch chi ei alw beth bynnag y dymunwch, ond rydych chi'n ei garu yr un peth. Pryd swmpus a charbohydrad llawn wedi'i wneud o flawd gwenith sych a dŵr. Mae'n hoff bryd o Eidalwyr ac eraill. Pasta yw prif elfen gwahanol fwydydd ledled y byd: bwyd Ewropeaidd, Asiaidd a llysieuol ac, wrth gwrs, Eidaleg.
Tri chyflwr pasta:
- Sych: pasta sych clasurol y gallwch ei brynu yn y siop. Gellir ei storio am chwe mis i dair blynedd.
- Ffres: pasta ar ffurf toes heb ei sychu. Gellir eu storio am sawl diwrnod. Wedi'i goginio'n bennaf yn syth ar ôl ei baratoi.
- Parod i'w fwyta: pasta sydd eisoes wedi'i goginio a'i lenwi â llenwad, saws a sesnin. Maent yn cael eu bwyta ar unwaith. Nid yw'n cael ei storio am amser hir.
Hanes tarddiad pasta
Mae chwedl, amser maith yn ôl yn yr 16eg ganrif, bod perchennog tafarn ger Napoli wedi coginio gwahanol fathau o nwdls ar gyfer ei ymwelwyr.
Un diwrnod, roedd ei ferch yn chwarae gyda'r toes, gan ei rolio'n diwbiau hir, tenau. Wrth weld y “teganau”, coginiodd y perchennog clyfar y tiwbiau, eu tywallt â saws tomato arbennig, a gweini’r ddysgl newydd i’w westeion. Roedd ymwelwyr â'r dafarn wrth eu bodd. Daeth y sefydliad hwn yn hoff le i Neapolitans. Buddsoddodd y perchennog yn y gwaith o adeiladu ffatri gyntaf y byd ar gyfer cynhyrchu cynhyrchion anarferol. Enw'r entrepreneur llwyddiannus hwn oedd Marco Aroni, a galwyd y pryd, wrth gwrs, yn "pasta", gan gymharu enw a chyfenw'r "dyfeisiwr".
Ond chwedlau yw chwedlau, ac mae eirdarddiad y gair modern “pasta” yn parhau i fod yn aneglur. Mae rhai yn credu efallai fod y gair yn dod o malaria Groeg, sy'n golygu "un sy'n rhoi hapusrwydd," bendigedig (bwyd). Mae ieithyddion eraill yn ei gysylltu â threigl y ferf hynafol, sy'n golygu “tylino,” ac eraill o hyd â mis Arabeg Muharram, ar y degfed dydd o'r hwn (Ashura, diwrnod o alaru er cof am ferthyrdod Imam Hussein, mab Mr. Ali, ŵyr y Proffwyd Muhammad) roedd yn arferol bwyta nwdls gyda chyw iâr.
Credir bod y gair “pasta” yn deillio o’r macaroni tafodiaith Sicilian, sy’n golygu “toes wedi’i brosesu.” Mae yna chwedl eithaf poblogaidd a di-ffansïol sy’n ddyledus i ni am y gair “pasta” i gardinal dienw a oedd, wrth weld pasta ar ei fwrdd am y tro cyntaf, yn ebychnïo: “Ma caroni!” (“Pa mor braf!”) Ond, wyddoch chi, mae’r fersiwn yma’n amheus.
Un ffordd neu'r llall, mae'r gair “pasta” wedi ymwreiddio mor gadarn ym mywyd beunyddiol dynolryw fel y byddwch chi'n sicr yn cael eich deall ni waeth ble rydych chi'n ei ddweud, yn yr Eidal neu Dwrci.
