Allison Turner
Międzynarodowy zespół badaczy być może dokonał przełomu w leczeniu stwardnienia rozsianego. W modelu zwierzęcym zastosowanie substancji roślinnych (cyklotydów) przyniosło początkowy, duży sukces. Do tła.
W przyszłości choroba autoimmunologiczna, czyli stwardnienie rozsiane, będzie wyleczalna. Naukowcy z MEDUni Vienna i ich międzynarodowi koledzy (Australia, Niemcy i Szwecja) są o tym przekonani.
Jak dotąd stwardnienia rozsianego nie można wyleczyć, ale można je leczyć. Chorobę można leczyć lekami takimi jak kortyzon – ale wiąże się to z nieprzyjemnymi skutkami ubocznymi. Międzynarodowy zespół badawczy kierowany przez dyrektora ds. badań Christiana Grubera zrobił kolejny krok w walce ze stwardnieniem rozsianym. Zakładają, że polipeptydy roślinne (cyklotydy) wyleczą stwardnienie rozsiane.
Podstępna choroba stwardnienie rozsiane
Układ odpornościowy organizmu powinien chronić własny organizm przed najeźdźcami lub zwalczać stany zapalne. Inaczej jest w przypadku stwardnienia rozsianego (SM) – choroby autoimmunologicznej centralnego układu nerwowego. Ciało kieruje swoją obronę przeciwko sobie. W rezultacie warstwy izolacyjne włókien nerwowych (warstwa mielinowa lub szpikowa) w mózgu i rdzeniu kręgowym ulegają zapaleniu. Przekazywanie bodźców staje się trudniejsze lub prawie niemożliwe, jeśli jest całkowicie zepsute.
U chorych na stwardnienie rozsiane objawia się to paraliżem mięśni twarzy, zaburzeniami mowy, ale także nietrzymaniem moczu. Choroba postępuje etapami, co znajduje odzwierciedlenie w nowych lub nawracających zaostrzeniach znanych objawów.
Witamina D i stwardnienie rozsiane
Mechanizmy i przyczyny zapalenia zostały jak dotąd poznane jedynie częściowo. Podejrzewa się na przykład niedobór witaminy D. Leki takie jak kortyzon mają działanie przeciwzapalne i można je stosować w leczeniu ostrych nawrotów choroby. Objawy ustępują po krótkim czasie. Dużą wadą jest to, że można je podawać wyłącznie dożylnie i powodują poważne skutki uboczne.
Z pomidorami do sukcesu
Cyklotydy to peptydy (małe białka) otrzymywane z różnych roślin, takich jak psiankowate (pomidory), trawy i rośliny kawy, i mogą hamować procesy zapalne w układzie odpornościowym. Naukowcy odkryli, że hamują one uwalnianie substancji przekaźnikowej interleukiny-2 i zapobiegają podziałowi komórek T („komórek zabójczych” lub „pomocniczych”).
Naukowcy z MedUni Vienna wraz ze swoimi międzynarodowymi kolegami z pracy wykorzystali wiedzę o substancjach roślinnych i przeprowadzili badania na myszach. „W zwierzęcym modelu stwardnienia rozsianego występowanie objawów zostało znacznie zmniejszone po doustnym podaniu cyklotydów” – mówi kierownik grupy badawczej Christian Gruber.
Byli w stanie wykazać, że pojedyncze doustne przyjęcie peptydu roślinnego może zatrzymać stwardnienie rozsiane na bardzo wczesnym etapie. Czas pomiędzy atakami stał się dłuższy, a ogniska zapalne mniejsze. Zwierzęta nie wykazały żadnych negatywnych skutków ubocznych.
Wyniki swoich badań opublikowali w PNAS (Proceedings of the National Academy of Science of the United States of America).
Odkrycie naukowców daje nadzieję pacjentom ze stwardnieniem rozsianym
Naukowcy zakładają, że wyniki swoich badań można przenieść na ludzi.
„Gdy tylko wystąpią funkcjonalne deficyty neurologiczne i w badaniu MRI (uwaga: rezonans magnetyczny) uwidocznią się pierwsze zmiany chorobowe w ośrodkowym układzie nerwowym (uwaga: rezonans magnetyczny), lek można zastosować jako terapię podstawową. Możliwe zatem, że okres pomiędzy nawrotami choroby się wydłuży lub że uda się zapobiec wybuchowi choroby” – mówią optymistycznie naukowcy.
W wyniku udanego badania na myszach MedUni Vienna wraz ze Szpitalem Uniwersyteckim we Fryburgu złożyły wnioski o patenty na peptyd roślinny w kilku krajach i założyły firmę Cyclone. Celem jest opracowanie leku aktywnego doustnie, który umożliwi pacjentom ze stwardnieniem rozsianym prowadzenie „normalnego” życia. Według naukowców wstępne badanie kliniczne I fazy mogłoby rozpocząć się już pod koniec 2018 roku.
